Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού

► Εργαστήριο Αθλητικής Απόδοσης
► Εργαστήριο Αθλητικής Βιομηχανικής
► Εργαστήριο Αθλητικής Παιδαγωγικής & Διδακτικής
► Εργαστήριο Αθλητικής Φυσικοθεραπείας
► Εργαστήριο Εργοφυσιολογίας-Εργομετρίας
► Εργαστήριο Κινητικής Συμπεριφοράς & Αθλητικής Ψυχολογίας
► Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών

Ίδρυση

Το Εργαστήριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας/Αναπτυξιακών & Κινητικών Διαταραχών ιδρύθηκε  με το Π.Δ. 9/2003 (ΦΕΚ 6/20-1-2003 τ.Α΄). Αποτελεί ένα από τα τρία βασικά και ανεξάρτητα Εργαστήρια του Τομέα Θεωρητικών Επιστημών της Σχολής Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού (ΣΕΦΑΑ) του Εθνικού & Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

Σκοπός Εργαστηρίου- Συνοπτική Περιγραφή Δραστηριοτήτων

Στη δραστηριότητα του Εργαστηρίου περιλαμβάνεται η διδασκαλία και η εξειδίκευση των φοιτητών σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο, στο γνωστικό αντικείμενο της “Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας”. Για την πρακτική εξάσκηση των φοιτητών της Ειδίκευσης το Εργαστήριο συνεργάζεται σε μόνιμη βάση με Ειδικά Σχολεία, Ιδρύματα και φορείς Ειδικής Αγωγής και Αποκατάστασης Ατόμων με ειδικές Ανάγκες (ΑμεΑ).

Στο άμεσο ερευνητικό ενδιαφέρον του Εργαστηρίου εμπίπτει η αξιολόγηση της κινητικής συμπεριφοράς των ατόμων με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, κυρίως από νευρο-ψυχολογικής, γνωστικής, εξελικτικής, παιδαγωγικής, κοινωνικής και νευρο-φυσιολογικής πλευράς. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη διάγνωση, αξιολόγηση και εκπαιδευτική παρέμβαση των αναπτυξιακών διαταραχών, καθώς και των επιπτώσεών τους στην εκπαίδευση, στην οικογένεια, στο κοινωνικό σύνολο, στην επαγγελματική αποκατάσταση. Επίσης, το ερευνητικό ενδιαφέρον επεκτείνεται στην αποτελεσματικότητα των μεθόδων διδασκαλίας, στον εμπλουτισμό τους και στην αναζήτηση νέων. Δίνεται έμφαση στο εξατομικευμένο πρόγραμμα διδασκαλίας για τα άτομα με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες.

Το Εργαστήριο συμβάλλει:

α) στην αναβάθμιση της εκπαίδευσης και της έρευνας, β) στην ειδίκευση Καθηγητών Φυσικής Αγωγής και προπονητών και τη συνεχή εκπαίδευση κι επιμόρφωσή τους, γ) στη διεξαγωγή βασικής και εφαρμοσμένης έρευνας, δ) στην παροχή υπηρεσιών ερευνητικού ή συμβουλευτικού χαρακτήρα προς τρίτους, ε) στην παροχή υπηρεσιών κινητικής και γνωστικής αξιολόγησης σε παιδιά και εφήβους, στ) στην οργάνωση και πραγματοποίηση σεμιναρίων, συμποσίων, διαλέξεων, ομιλιών ή άλλων επιστημονικών εκδηλώσεων, την έκδοση επιστημονικών αναλύσεων, συγγραμμάτων, κ.λ.π., ζ) στην εκπόνηση και υλοποίηση επιδοτούμενων προγραμμάτων έρευνας και επιμόρφωσης στο πλαίσιο ΕΣΠΑ,  ERASMUS, HORIZON κ.ά., η) στη συνεργασία με άλλους επιστήμονες, όπως επίσης με κέντρα ερευνών και Ακαδημαϊκά Ιδρύματα εσωτερικού και εξωτερικού (π.χ. Μονάδα Αναπτυξιακής Παιδιατρικής, Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών (Γ.Ν.Π.Α.), Κέντρο Μελέτης Ψυχοφυσιολογίας και Εκπαίδευσης στο Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης, ΕΚΠΑ, Πανεπιστήμιο Μακεδονίας, University of California, Riverside | School of Medicine, University of Alberta, Edmonton-Καναδάς και McGill University Montreal-Καναδάς, Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγιεινής (ΕΠΙΨΥ), Τμήμα Ψυχολογίας Παντείου Πανεπιστημίου, ΤΕΦΑΑ Σερρών, ΤΕΦΑΑ Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, University of Cyprus, Department of Psychology).      

Προσωπικό

Διευθύντρια του Εργαστηρίου είναι η Καθηγήτρια Δήμητρα Κουτσούκη και υπηρετούν σε αυτό ο Γεώργιος Τσίγκανος, Λέκτορας, η Αικατερίνη Ασωνίτου, μέλος ΕΔΙΠ και η Σοφία Χαρίτου, μέλος ΕΔΙΠ (Εργαστηριακό & Διδακτικό Προσωπικό). Στην εκπαιδευτική και ερευνητική του δραστηριότητα το εργαστήριο συνεπικουρείται από υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές με ειδίκευση στο γνωστικό αντικείμενο της «Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας».

Έργο

Διδασκαλία (μαθήματα ευθύνης των μελών) σε ΠΠΣ & ΠΜΣ

Τα παρακάτω μαθήματα προπτυχιακού και μεταπτυχιακού κύκλου σπουδών παρέχονται από το διδακτικό προσωπικό του Εργαστηρίου και στα δύο ακαδημαϊκά εξάμηνα., ενώ παράλληλα υλοποιούνται οι πρακτικές ασκήσεις, που αφορούν στα μαθήματα της Ειδίκευσης. Στις διδακτικές ενότητες, που διδάσκονται, υπάρχουν γραπτές σημειώσεις, οι οποίες αναρτώνται μαζί με τις διαφάνειες των ενοτήτων αυτών στην ηλεκτρονική τάξη (η-τάξη).

 Προπτυχιακά μαθήματα (εκτός Ειδίκευσης «Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή»)
-  Εισαγωγή στην Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή (ετήσιο). Ανάθεση: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια. Συνδιδασκαλία: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Κ. Ασωνίτου, ΕΔΙΠ, Σ. Χαρίτου, ΕΔΙΠ

Προπτυχιακά μαθήματα (εντός Ειδίκευσης «Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή»)
-  Αναπτυξιακές διαταραχές - Πρακτική Άσκηση Ι* (χειμερινό). Ανάθεση: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια. Συνδιδασκαλία: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Κ. Ασωνίτου, ΕΔΙΠ, Σ. Χαρίτου, ΕΔΙΠ
-  Κινητικές Αναπηρίες – Αισθητηριακές Διαταραχές - Πρακτική Εξάσκηση ΙΙ* (χειμερινό). Συνανάθεση: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Κ. Ασωνίτου, ΕΔΙΠ. Συνδιδασκαλία: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Γ.Τσίγκανος, Λέκτορας, Κ. Ασωνίτου, ΕΔΙΠ.
-  Λειτουργική Αποκατάσταση Κινητικών Αναπηριών (χειμερινό). Ανάθεση: Γ. Τσίγκανος,, Λέκτορας. Διδασκαλία: Γ. Τσίγκανος, Λέκτορας.
-  Ανίχνευση κινητικών διαταραχών και πρώιμη παρέμβαση (εαρινό) (αντικατέστησε το μάθημα Ειδικά Θέματα στην ΠΚΑ). Συνανάθεση: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Σ. Χαρίτου, ΕΔΙΠ. Συνδιδασκαλία: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Σ. Χαρίτου, ΕΔΙΠ.
- Ανάπτυξη & Κινητική Εξέλιξη (εαρινό). Ανάθεση: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια. Συνδιδασκαλία: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Κ. Ασωνίτου, ΕΔΙΠ
- Νευρομυϊκές Διευκολύνσεις (εαρινό). Ανάθεση: Γ. Τσίγκανος,, Λέκτορας. Διδασκαλία: Γ. Τσίγκανος, Λέκτορας.
-  Ειδικά Θέματα στην Προσαρμοσμένη Κινητική Αγωγή (εαρινό) (καταργήθηκε με τον νέο οδηγό σπουδών). Ανάθεση: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια. Συνδιδασκαλία: Δ. Κουτσούκη, Καθηγήτρια, Εμμ. Σκορδίλης, Αναπλ. Καθηγητής, Κ. Ασωνίτου, ΕΔΙΠ, Σ. Χαρίτου, ΕΔΙΠ.

Η εκπαίδευση των φοιτητών ολοκληρώνεται με τις πρακτικές ασκήσεις, οι οποίες πραγματοποιούνται σε μονάδες ειδικής αγωγής και εκπαίδευσης, ειδικά σχολεία, ιδρύματα, προσαρμοσμένα γυμναστήρια, καθώς και σε τυπικά σχολεία. Παράλληλα με τα μαθήματα οι φοιτητές προετοιμάζονται και αποκτούν δεξιότητες επαγγελματικές, με τις οποίες μπορούν να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της σύγχρονης ειδικής εκπαίδευσης.

Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών (ΠΜΣ) “Φυσική Αγωγή & Αθλητισμός”:
-       Προσαρμοσμένη Κινητική Δραστηριότητα
-       Ειδικά Θέματα Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας
-       Πειραματική Προσαρμοσμένη Κινητική Δραστηριότητα
-       Σεμινάριο Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας
-       Καθοδηγούμενη Μελέτη Προσαρμοσμένης Κινητικής Δραστηριότητας
-       Διδακτορικό Σεμινάριο Ειδίκευσης
-       Διδακτορικά Ειδικά Θέματα Ειδίκευσης
-       Διδακτορική Καθοδηγούμενη Έρευνα Ειδίκευσης

Στα μαθήματα του μεταπτυχιακού προγράμματος σπουδών έχουν από κοινού συνανάθεση και συνδιδασκαλία η Καθηγήτρια Δ. Κουτσούκη και ο Αναπληρωτής Καθηγητής Εμμ. Σκορδίλης.

 Έρευνα

Η έρευνα αφορά κυρίως σε ειδικούς πληθυσμούς, όπως είναι τα άτομα με νοητική αναπηρία, ειδικές μαθησιακές δυσκολίες, διαταραχές στο φάσμα του αυτισμού, αισθητηριακές, κινητικές, συναισθηματικές και άλλες διαταραχές, όπως παιδική παχυσαρκία ή προβλήματα της τρίτης ηλικίας. Στο άμεσο ερευνητικό ενδιαφέρον εμπίπτει η αξιολόγηση της κινητικής συμπεριφοράς των ατόμων με και χωρίς αναπηρία, κυρίως από νευρο-ψυχολογικής, γνωστικής, εξελικτικής, παιδαγωγικής, κοινωνικής και νευρο-φυσιολογικής πλευράς. Κατ’ επέκταση, η αξιολόγηση των διαταραχών στη γνωστική, κινητική και κοινωνικο-συναισθηματική ανάπτυξη του ανθρώπου αποτελεί το αντικείμενο βασικής κι εφαρμοσμένης έρευνας. Επίσης, το ερευνητικό ενδιαφέρον επεκτείνεται στην αποτελεσματικότητα των μεθόδων διδασκαλίας, στον εμπλουτισμό τους και στην αναζήτηση νέων. Δίνεται έμφαση στο εξατομικευμένο εκπαιδευτικό πρόγραμμα διδασκαλίας (ΕΕΠ) για τους μαθητές με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, καθώς και στα προγράμματα πρώιμης παρέμβασης.
Η έρευνα εξυπηρετεί ερευνητικά ενδιαφέροντα της σύγχρονης διεθνούς βιβλιογραφίας αλλά και την κατευθυνόμενη συστηματική έρευνα, σε μια επιλεγμένη θεματολογία, που οδηγεί σε διδακτορικές διατριβές, μονογραφίες, δημοσιεύσεις, καθώς και ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια.

  Άλλες δράσεις

(α) Επιδοτούμενα προγράμματα
Το Εργαστήριο με την υλοποίηση επιδοτούμενων ερευνητικών, εκπαιδευτικών και επιμορφωτικών έργων έχει αποκτήσει στέρεα και πλούσια εμπειρία και συμβάλλει   στην αναβάθμιση της βασικής κι εφαρμοσμένης έρευνας στην Τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Με Επιστημονική Υπεύθυνη τη Διευθύντρια του Εργαστηρίου, Καθηγήτρια Δήμητρα Κουτσούκη, το Εργαστήριο έχει υλοποιήσει τα παρακάτω ερευνητικά επιστημονικά προγράμματα (7 ευρωπαϊκά και 10 εθνικά):
1.     «Ανίχνευση και αξιολόγηση αναπτυξιακών-κινητικών διαταραχών παιδιών προσχολικής ηλικίας», (2015-2017). Φορέας Χρηματοδότησης: ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
2.     «Αξιολόγηση Γνωστικών και Κινητικών Ικανοτήτων σε Μαθητές με και χωρίς Ειδική Μαθησιακή Δυσκολία–Δυσλεξία», (2011-12). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
3.     «Προώθηση προγραμμάτων φυσικής δραστηριότητας σε ειδικά σχολεία με στόχο την κοινωνική ένταξη μαθητών με κινητικές – πολλαπλές αναπηρίες». (2007-2008). ΥΠΕΠΘ - (Ε.Π.Ε.Α.Ε.Κ. ΙΙ).
4.      «Επιχειρηματικότητα στον Αθλητικό Τομέα–Ολοκληρωμένη Παρέμβαση για την Ανάδειξη και Προώθηση Επιχειρηματικών και Επαγγελματικών Δραστηριοτήτων στον Αθλητικό Τομέα» - (2002–2005). Επιστημονική Υπεύθυνη για το ΤΕΦΑΑ- ΕΚΠΑ η Καθηγήτρια Δ. Κουτσούκη. Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Προγράμματος της Κοινοτικής Πρωτοβουλίας EQUAL.
5.     «Δημιουργία βάσης δεδομένων επιδόσεων και παραμέτρων αξιολόγησης αθλουμένων/αθλητών με αναπηρίες. Επεξεργασία των ατομικών και ομαδικών επιδόσεών τους με σκοπό την αξιολόγηση και βελτίωσή τους», (2003-2005). α) Υπουργείο Ανάπτυξης-Γενική Γραμματεία Έρευνας & Τεχνολογίας, β) Γαλάνης Ανώνυμος Εμπορική Εταιρία Επεξεργασίας Αθλητικών Πληροφοριών Α.Ε.
6.     «Αξιολόγηση της κινητικής συμπεριφοράς & αθλητικής απόδοσης των Χαρισματικών/Ταλαντούχων μαθητών και υποστήριξη, κοινωνική ένταξη με τη βοήθεια αθλητικών δραστηριοτήτων», (2004-2006). Γενική Γραμματεία Νέας Γενιάς/Πρόγραμμα Νεολαία.
7.     «Χαρτογράφηση – Αναλυτικά Προγράμματα Ειδικής Αγωγής (2003ΣΕ04530072)», (2003 -2004). Επιστημονική Υπεύθυνη για το ΤΕΦΑΑ- ΕΚΠΑ η Καθηγήτρια Δ. Κουτσούκη. (ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ), ΥΠΕΠΘ. Διαθέσιμο: http://www.pi-schools.gr/special_education_new/index_gr.htm. Click στο Μελέτες-Έρευνες – Χαρτογράφηση Ειδικής Αγωγής
8.     «Αξιολόγηση προγραμμάτων Μαζικού Αθλητισμού», (2001–2002). Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.)–Υπουργείο   Πολιτισμού
9.     «Αξιολόγηση ειδικών προγραμμάτων Μαζικού Αθλητισμού», (1996–1997). Γενική Γραμματεία Αθλητισμού (Γ.Γ.Α.) –Υπουργείο   Πολιτισμού.
10.  «Αξιολόγηση βιολογικών και τεχνικών χαρακτηριστικών σε αθλητές με αναπηρία», (2009-2010). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
11.  «Αδρή κινητικότητα μαθητών/τριών με εγκεφαλική παράλυση», (2006-2007). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
12.  «Παραολυμπιάδα 2004: στάσεις και αντιλήψεις μαθητών και φοιτητών για τους Παραολυμπιακούς Αγώνες», (2001–2002). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
13.  «Αξιολόγηση Προγραμμάτων Μαζικού Λαϊκού Αθλητισμού», (1998–2000). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
14.  «Κινητικές Μαθησιακές Δυσκολίες», (1996–1997). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.
15.  «Φυσική κατάσταση και θεμελιώδη κινητικά πρότυπα μαθητών /τριών και νεαρών ενηλίκων με νοητική καθυστέρηση»,  (2005–2006). ΕΛΚΕ/ΕΚΠΑ.

Επιπλέον, το Εργαστήριο συμμετείχε ως συνεργαζόμενος φορέας (partner) σε δύο πανελλαδικά ερευνητικά προγράμματα ΕΣΠΑ2007-2013.

«Αξιολόγηση δομών Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης-Διαμόρφωση ηλεκτρονικής εφαρμογής  διαρκούς παρακολούθησης και αξιολόγησης δομών και κρίσιμων παραμέτρων της Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης». Φορέας Υλοποίησης: Κέντρο Μελέτης Ψυχοφυσιολογίας και Εκπαίδευσης –ΠΤΔΕ, ΕΚΠΑ. YΠΔΒΜΘ- ΕΣΠΑ2007-2013.

«Εθνικό Σχέδιο Δράσης για την Δημόσια Υγεία: Αποτύπωση, Πρόληψη και Αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας-Δράσεις για την άσκηση και την υγιεινή διατροφή». Φορέας Υλοποίησης: Γενικό Νοσοκομείο Παίδων Αθηνών (Γ.Ν.Π.Α.) «Παν. & Αγλαΐας Κυριακού». Επιχειρησιακό πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού», ΕΣΠΑ2007-2013.

β) Υπηρεσίες

Επιμορφωτικά σεμινάρια
Το Εργαστήριο υλοποιεί επιμορφωτικά σεμινάρια και κυρίως εξ’ αποστάσεως σεμινάρια εξειδικευμένης επιμόρφωσης μέσω του Κέντρου Επιμόρφωσης και Διά Βίου Μάθησης (Κ.Ε.ΔΙ.ΒΙ.Μ.) του ΕΚΠΑ (e-learning εκπαίδευση).
«Ειδική Αγωγή: Αναπτυξιακές Διαταραχές-Εργαλεία Γνωστικό-κινητικής αξιολόγησης και Μέθοδοι παρέμβασης (έναρξη 2015-).
«Αθλητισμός και Σχολική Ένταξη μαθητών με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες» (έναρξη 2017).
«Φυσικές Ιατρικές και Συμπληρωματικές Θεραπείες» (έναρξη 2018).
«Spa Management. Ολιστική Προσέγγιση στην Παροχή Υπηρεσιών) (έναρξη 2018).
«Coaching Υγείας, Ευεξίας, Άσκησης και Μακροβιότητας» (έναρξη 2019).

Εξοπλισμός

- Επιστημονικές συσκευές / λογισμικό(ά)

Για την κάλυψη των ερευνητικών του αναγκών, το Εργαστήριο είναι εξοπλισμένο με τις εξής επιστημονικές συσκευές:

-συσκευή μέτρησης του χρόνου απόκρισης Bassin Anticipation Timer
-συσκευή διάκρισης φωτεινών ερεθισμάτων Light Discrimination Apparatus
-συσκευή Rotary Pursuit για την εξέταση αντιληπτικο-κινητικών δεξιοτήτων
-συσκευή Depth Perception Apparatus για την εξέταση της ακρίβειας αντίληψης του βάθους
-το γωνιόμετρο – κιναισθησιόμετρο σκελών
-το λογισμικό πρόγραμμα MP 100 Biopac System για Windows 95, 98 και Windows ΝΤ 4.0 για συλλογή και αποθήκευση δεδομένων κι επεξεργασία τους
-το λογισμικό πρόγραμμα της δεξιότητας καταδίωξης ενός κινούμενου στόχου (tracking skill performance), που εφαρμόζεται σε υπολογιστή της ‘Apple  Macintosh’.
-Επίσης, για την αξιολόγηση της κινητικής και γνωστικής ανάπτυξης, της συναισθηματικής και κοινωνικής συμπεριφοράς των ειδικών πληθυσμών αλλά και του τυπικού πληθυσμού, χρησιμοποιούνται σταθμισμένα και προσαρμοσμένα τεστ. Παράλληλα το Εργαστήριο συνεργάζεται με το Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών, καθώς και με άλλα Εργαστήρια της ΣΕΦΑΑ-ΕΚΠΑ.

Στοιχεία Επικοινωνίας

Τηλ.: 210 – 7276021-6025-6023
Fax: 210 - 7276032 
E-mail:    apalab[at]phed.uoa[dot]gr
                dkoutsou[at]phed.uoa[dot]gr
Website: www.apalab.phed.uoa.gr
Διεύθυνση: Εθνικής Αντιστάσεως  41, 172 37 Δάφνη – Αθήνα
Διευθύντρια Εργαστηρίου: Καθηγήτρια, Δήμητρα Κουτσούκη